Middenrifoperatie geeft mensen weer lucht
Het middenrif is onze belangrijkste ademhalingsspier
Gepubliceerd op: 16 februari 2023Een middenrifverlamming komt niet vaak voor, maar mensen die ermee te maken krijgen, worden aanzienlijk beperkt in hun dagelijkse leven. In het Slingeland Ziekenhuis kunnen patiënten terecht voor een hersteloperatie. “De behandeling geeft goede resultaten. De meeste patiënten merken al meteen na de operatie dat ze méér ruimte hebben om te ademen”, vertelt longchirurg Ton van Engelenburg.
Het middenrif is de belangrijkste ademhalingsspier van ons lichaam. Het is als het ware een gespierde wand die de buikholte van de borstholte scheidt. Het middenrif kan op en neer bewegen en speelt daarmee een belangrijke rol bij het ademhalingsproces. “Zeventig procent van het volume van één ademteug komt tot stand door de samentrekking van de linker- en rechterhelft van de middenrifspier”, vertelt de chirurg.
Middenrifverlamming
Het komt voor dat het middenrif nog maar aan één kant functioneert door uitval van de zenuw die het middenrif aanstuurt. Dat kan spontaan gebeuren, maar ook een gevolg zijn van bestraling, een operatie in het halsgebied of een hartoperatie. Van Engelenburg: “Bij een middenrifverlamming verplaatst het middenrif zich omhoog, waardoor één of beide longen in de knel komen. Bij uitademing gaat het middenrif niet omhoog, maar juist omlaag. Door deze tegengestelde beweging krijgen de longen niet voldoende gelegenheid om zich tijdens de inademing te vullen met lucht én om tijdens de uitademing de lucht weer uit te blazen. Daardoor ervaren patiënten (ernstige) benauwdheidsklachten bij inspanning, zoals traplopen en bukken, maar ook als ze platliggen.”
‘De operatie zoals we die
in het Slingeland Ziekenhuis doen, wordt slechts in enkele ziekenhuizen uitgevoerd.’
Kijkoperatie
“De behandeling van de aandoening bestaat uit een operatie waarbij we de spier plooien door hem te hechten en aan te trekken. Deze techniek heet ‘reven’. Door het aanspannen van de spier, worden tegengestelde bewegingen tijdens het in-en uitademen voorkomen en krijgt de long meer volume”, legt Ton van Engelenburg uit. De ‘operatieve reving’ van het middenrif kan zowel vanuit de borst- als vanuit de buikholte worden uitgevoerd. “In het Slingeland Ziekenhuis kiezen collega chirurg Bastiaan Wiering en ik ervoor om te opereren met behulp van een kijkoperatie via de buikholte. Dat heeft als voordeel dat beide longen blijven functioneren tijdens de operatie. Er hoeft ook geen drain achtergelaten te worden met als gevolg dat patiënten sneller naar huis kunnen.”
Ede en Arnhem
De afgelopen tien jaar hebben chirurgen Van Engelenburg en Wiering goede resultaten behaald. “De zenuw kunnen we niet herstellen, maar sommige patiënten merken meteen de volgende dag al dat ze meer lucht hebben en dat ze plat kunnen liggen zonder benauwd te worden. De operatie zoals we die in het Slingeland Ziekenhuis doen, wordt slechts in enkele ziekenhuizen uit
gevoerd. Naast het opereren van patiënten in Doetinchem, wisselen we ervaringen uit en delen we onze kennis met onder andere onze collega’s in Ede en Arnhem. Zodat gaandeweg steeds meer ziekenhuizen deze operatie uit kunnen voeren.”
Links: de hoogstaande en niet meer functionerende linkerhelft van het middenrif.
Rechts: de situatie na reving van het middenrif.
“Te zien is dat de linkerhelft van het middenrif naar onder is verplaatst, waardoor het volume in de linkerborstholte duidelijk is toegenomen", vertelt longchirurg van Engelenburg.
Het naar boven uitbollende middenrif wordt met een aantal hechtingen gereefd, waarbij de uitbolling wordt verminderd en het middenrif naar beneden wordt verplaatst. Hierdoor krijgt de borstholte meer volume.
Laatst bijgewerkt op: 24 maart 2023