Een goede start voor kwetsbare moeders en hun kinderen

Sinds januari heeft het Slingeland Ziekenhuis een POP-poli, waar verloskundigen, gynaecoloog, psychiater en kinderarts samen zorgen voor een zo goed mogelijke begeleiding van zwangere vrouwen met sociale en/of psychische problemen. Hoe werkt de POP-poli precies? Gynaecoloog Anneloes Ruifrok en verloskundigen Yvonne Kox en Marieke Peulers vertellen erover.

“De afkorting POP staat voor Psychiatrie, Obstetrie (verloskunde) en Pediatrie (kindergeneeskunde)”, vertelt Marieke. “Het werk dat we doen is niet nieuw: al tien jaar bieden we speciale zorg voor zwangeren met sociale en/of psychische problemen. Wel nieuw is de naam POP-poli, én het feit dat we nu structureel overleg hebben met de verschillende disciplines. Elke maand zitten we bij elkaar: Yvonne en ik als verloskundigen, Anneloes als gynaecoloog en Marin Peereboom als psychiater. En indien nodig komt er ook een kinderarts bij. De lijnen zijn kort en dat werkt mooi.”

Goede voorbereiding

Het traject op de POP-poli verschilt per persoon. Marieke geeft een voorbeeld: “Bij een vrouw met een licht verstandelijke beperking is het niet altijd duidelijk of zij de zorg voor een baby aankan. Als we daaraan twijfelen, kunnen we een zogenaamd Kort Klinisch Kraambed inzetten. Dan worden moeder en baby vier dagen in ons ziekenhuis geobserveerd, zodat we zeker weten of we ze met een gerust hart naar huis kunnen laten gaan.  Daarnaast kunnen we Voorzorg regelen vanuit jeugdgezondheidszorg: extra huisbezoeken in de periode vanaf de zwangerschap tot en met twee jaar na de bevalling. Dit soort projecten bereiden vrouwen goed voor op het moederschap. Wij zijn natuurlijk maar tijdelijk in beeld. En de kraamzorg blijft maar acht tot tien dagen. Dan is het mooi dat kwetsbare vrouwen op andere manieren langer hulp kunnen krijgen.”
“We hebben hier ook vrouwen met psychiatrische aandoeningen”, vertelt Anneloes. “Als zij medicatie gebruiken, kunnen ze daar tijdens een zwangerschap anders op reageren. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld vrouwen die na een eerdere zwangerschap een postnatale depressie hebben gehad. Als ze opnieuw zwanger zijn, maken ze zich vaak zorgen over een herhaling daarvan. En dan komen ze bij ons voor hulp. Met de psychiater maken we dan bijvoorbeeld een signaleringsplan waarin onder andere staat wie ze wanneer kunnen bellen. Vaak geeft dat soort duidelijkheid al rust.”

In hun kracht

Vrouwen die bij de POP-poli komen, staan bijna altijd open voor hulp, zegt Anneloes: “Ze worden moeder en dat willen ze goed doen.” “En gelukkig vertrouwen ze ons”, zegt Marieke. “Ze durven open te zijn en vertellen over hun problemen. Wij luisteren, vragen waar ze behoefte aan hebben en leggen eventueel contact met instanties. En alles wat we doen, stemmen we af met de moeder.” 
In een heel enkel geval, wanneer de veiligheid in gevaar is, kan een baby niet mee naar huis. Zo’n beslissing werd vroeger buiten de moeders om genomen. Nu zitten zij bij de overleggen waarin dat wordt beslist en kunnen ze meepraten. Yvonne benadrukt: “Maar wij zijn er nooit op uit om een kind weg te halen. We proberen juist vrouwen in hun kracht te zetten.”

Nog meer focus

Ze doen hun werk alle drie met veel plezier. Wel kost het tijd: “We moeten vaak de juiste hulp zoeken én inschakelen,” zegt Yvonne. “Dat is behoorlijk intensief.” Marieke vult aan: “Daarom willen we graag structureler samenwerken met medisch maatschappelijk werk. Zij hebben overzicht van de sociale opties in de regio en kunnen contact onderhouden met de gemeente en andere instanties. Omdat ons ziekenhuis een steeds groter gebied bedient, komen er ook meer vrouwen naar de POP-poli. Om iedereen goed te kunnen helpen, is structurele samenwerking met medisch maatschappelijk werk belangrijk.” Gelukkig wordt daaraan gewerkt. Zodat de POP-poli zich nóg beter kan focussen op de zorg voor kwetsbare zwangeren. Want het allerbelangrijkste is en blijft de veiligheid van de baby. Daarover zijn Anneloes, Yvonne en Marieke het roerend eens.